Staw skokowy, potocznie nazywany kostką, jest jednym z najbardziej narażonych na kontuzje stawów w ludzkim ciele. Codziennie poddawany jest intensywnej eksploatacji, nie tylko podczas uprawiania sportu, ale także podczas chodzenia, wykonywania różnych czynności dnia codziennego, prowadzenia samochodu etc. Jedną z najpoważniejszych kontuzji w obrębie stawu skokowego jest zwichnięcie kostki. Temu urazowi bliżej przyglądamy się w naszym artykule.
Zwichnięcie a skręcenie kostki
Gdy pojawia się silny ból kostki, to odruchowo zakładamy, że doszło do jej skręcenia. Tymczasem w grę może wchodzić o wiele poważniejsza kontuzja. Należy wyraźnie oddzielić skręcenie od zwichnięcia – są to dwa różne urazy.
Zwichnięcie to przemieszczenie kości w stawie, prowadzące do ich nienaturalnego ustawienia. Jest to bardzo poważna kontuzja, która wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej – często kończąc się operacją.
Skręcenie natomiast jest urazem lżejszym, choć to też zależy od stopnia uszkodzenia więzadeł stawu skokowego i torebki stawowej. W przebiegu tej kontuzji nie dochodzi natomiast do przemieszczenia kości, a leczenie z reguły sprowadza się do odpoczynku, chłodzenia, kompresji i docelowo rehabilitacji stawu.
Przyczyny zwichnięcia kostki
Do zwichnięcia kostki najczęściej dochodzi w wyniku urazu sportowego, na przykład podczas biegania, skakania czy nagłych zmian kierunku biegu. W grę może wchodzić także bezpośrednie uderzenie w staw skokowy.
Kontuzja może się przytrafić w zupełnie prozaicznej sytuacji, np. w wyniku potknięcia, poślizgnięcia, upadku z wysokości (przeskakiwanie przez barierkę, zeskoczenie z drabiny) oraz podczas wypadku komunikacyjnego.
Czynnikami ryzyka zwichnięcia kostki są przede wszystkim:
- Niewłaściwe obuwie – noszenie butów bez odpowiedniego wsparcia dla stawu skokowego oraz butów na wysokich obcasach.
- Chodzenie po mocno nierównych powierzchniach, np. łące, lesie, krzywym chodniku.
- Nadwaga i otyłość, zwiększające obciążenie stawów.
- Uprawianie sportu bez odpowiedniego przygotowania, w tym rozgrzewki.
Objawy zwichnięcia kostki
Pierwszym objawem jest bardzo silny ból stawu skokowego, który pojawia się nagle i nasila się podczas próby obciążenia stawu. Ból jest znacznie silniejszy niż ma to miejsce w przypadku skręcenia kostki, co już powinno spowodować zapalenie się lampki ostrzegawczej.
Kolejnym objawem tej kontuzji jest szybko narastający obrzęk w okolicy stawu skokowego. Pojawia się również zasinienie oraz nienaturalne ustawienie stawu skokowego (deformacja).
W przebiegu zwichnięcia kostki nie ma możliwości poruszania stopą i obciążenia kontuzjowanej kończyny – każda taka próba wywołuje bardzo silny ból.
Diagnozowanie zwichnięcia kostki
W przypadku podejrzenia zwichnięcia kostki, o czym świadczą opisane wyżej objawy, należy pilnie zgłosić się do lekarza, najlepiej podjechać na SOR. Lekarz ortopeda oceni stan stawu, zbada zakres ruchomości, określi stopień deformacji i zleci badanie obrazowe – zwykle wystarczy rentgen, ewentualnie USG lub rezonans magnetyczny.
Leczenie
Zwichnięcie kostki to jedna z tych kontuzji ortopedycznych, które mogą wymagać interwencji chirurgicznej. Będzie to konieczne w sytuacji, gdy badanie obrazowe potwierdzi rozległe uszkodzenie więzadeł lub innych struktur okalających staw.
Standardową metodą leczenia zwichnięcia stawu skokowego jest natomiast nastawienie stawu (przeprowadza się je w znieczuleniu) i unieruchomienie kończyny na okres około 6-8 tygodni, stosując do tego opatrunek gipsowy lub ortezę.
Stopniowy powrót do normalnej aktywności będzie możliwy dopiero po zdjęciu opatrunku. W okresie leczenia pacjent przyjmuje zastrzyki przeciwzakrzepowe oraz środki przeciwbólowe, szczególnie w pierwszych dniach po doznaniu urazu.
Rehabilitacja
Po zdjęciu opatrunku niezwykle ważne jest to, aby jak najszybciej rozpocząć specjalistyczną rehabilitację. Ma ona na celu wzmocnienie osłabionych bezczynnością mięśni oraz struktur okalających staw skokowy, przede wszystkim ścięgien i więzadeł, co pozwoli przyspieszyć powrót do pełnej sprawności oraz zminimalizować ryzyko ponownego doznania urazu (lub innych kontuzji ortopedycznych – takie ryzyko jest bardzo wysokie po długim okresie unieruchomienia kończyny).
Bardzo dobre efekty w przypadkach rekonwalescencji po leczeniu zwichnięcia kostki, również po zabiegu operacyjnym, przynosi rehabilitacja metodą ARP. Jest to nowoczesna metoda, która wykorzystuje stymulację tkanek głębokich do przyspieszenia procesu gojenia. Jest szczególnie skuteczna w leczeniu urazów takich jak zwichnięcia, umożliwiając pacjentom szybki powrót do pełnej sprawności.
Już teraz zarezerwuj wizytę w wybranym gabinecie Rehabilitacji ARPwave w Warszawie lub Konstancinie. Zachęcamy również do lektury innych artykułów opracowanych przez ekspertów Rehabilitacji ARPWave, z których dowiesz się m.in., czym jest osteotomia kości piszczelowej oraz jakie są najczęstsze przyczyny bólu łopatek.
